Leer Afrikaans: Intensiewe Vorme

Intensiewe vorme is byvoeglike naamwoorde in die versterkende graad en word dus gebruik om ‘n byvoeglike naamwoord te versterk. ‘n Voorbeeld hiervan is brandarm, wat baie arm beteken.

In Afrikaans skryf ons intensiewe vorme altyd vas (as een woord), behalwe by wawyd oop, wawyd wakker, nugter wakker, druk besig en rasend honger.

Intensiewe vorme van a tot z:

• af > morsaf
• alleen > stokalleen; stoksielalleen; vingeralleen; moedersielalleen; manalleen; vroualleen
• arm > brandarm
• bang > doodbang; vrekbang
• bedaard > doodbedaard
• bekend > alombekend; wêreldbekend
• bekommerd > doodbekommerd
• belangrik > lewensbelangrik
• benoud > doodbenoud
• beroemd > wêreldberoemd
• besig > druk besig
• bitter > galbitter; aalwynbitter
• blank > lelieblank (uitsonderlik wit)
• bleek > doodsbleek ; wasbleek
• blind > stokblind
• blink > skitterblink
• blou > potblou; hemelsblou
• bly > doodbly
• bont > papegaaibont
• breed > hemelsbreed

---

---

• bruin > sjokoladebruin
• deftig > kraakdeftig
• deur > middeldeur; dwarsdeur
• diep > enkeldiep; kniediep
• dig > potdig (heeltemal dig)
• dik > knuppeldik; trommeldik
• dom > klipsteendom; eseldom
• donker > pikdonker; stikdonker; nagdonker
• dood > morsdood
• doof > stokdoof; potdoof; kwarteldoof
• dronk > smoordronk; papdronk; stormdronk; horingdronk
• droog > kurkdroog; horingdroog
• duidelik > glasduidelik
• dun > plankdun; papierdun
• duur > peperduur; bitterduur
• eenvoudig > doodeenvoudig
• eerlik > doodeerlik
• ellendig > doodellendig
• ernstig > doodernstig
• flou > stokflou
• fris > perdfris
• fyn > haarfyn; ragfyn; piekfyn (uitstekend)
• gaar > doodgaar
• gedaan > doodgedaan
• geduldig > doodgeduldig
• geel > goudgeel; borriegeel; kanariegeel
• gek > stapelgek
• gelief > alomgelief
• gelukkig > dolgelukkig; sielsgelukkig; doodgelukkig
• gemaklik > doodgemaklik
• gerus > houtgerus; doodgerus
• gesond > blakendgesond
• getrou > lewensgetrou
• gevaarlik > doodsgevaalik
• gewoon > doodgewoon
• glad > seepglad; spieëlglad
• goed > bittergoed; doodgoed

---

---

• goedkoop > spotgoedkoop
• goor > hondgoor
• graag > dolgraag; bittergraag
• groen > grasgroen; lowergroen
• groot > lewensgroot
• grou > loodgrou (grys, bv. loodgrou hemel)
• grys > loodgrys
• hard > kliphard; klipsteenhard
• heet > snikheet (uitsonderlik warm)
• helder > glashelder
• honger > skreeuhonger; rasend honger; vrekhonger
• hoog > hemelhoog
• jammer > doodjammer
• jonk > bloedjonk
• kaal > poedelkaal; winterkaal (landskap of tuin)
• kalm > doodkalm
• klaar > klinkklaar
• klein> piepklein
• koel > komkommerkoel
• koppig > vrekkoppig
• koud > yskoud; bibberkoud
• krom > hoepelkrom
• kwaad > smoorkwaard; doodkwaad
• lam > boeglam
• lang > ellelang
• lank > lewenslank
• leeg > dolleeg
• lekker > watertandlekker; vingerleklekker; smullekker
• lelik > skreeulelik; hondlelik; vreklelik
• lewendig > springlewendig
• lig > veerlig
• luiters > doodluiters (onskuldig, asof niks wetende nie)
• maer > brandmaer; vrekmaer
• mak > hondmak
• maklik > doodmaklik; spotmaklik
• mal > aapmal
• moeg > lewensmoeg; doodmoeg
• moeilik > hondmoeilik
• mooi > prentjiemooi
• min > bloedmin; broodmin
• nakend > poedelnakend
• nat > papnat; sopnat; druipnat; papsopnat

---

---

• natuurlik > doodnatuurlik
• netjies > kraaknetjies
• nodig > broodnodig
• noodsaaklik > lewensnoodsaaklik
• nugter > doodnugter
• nuuskierig > doodnuuskierig
• nuut > splinternuut
• ongelukkig > sielsongelukkig; doodongelukkig
• onnosel > domonnosel; kliponnosel
• onskuldig > doodonskuldig
• oop > wawyd oop
• oortuig > doodoortuig
• oranje > skeloranje
• orent > penorent
• oud > stokoud; horingoud; stokhoringoud
• pers > pimpelpers
• pienk > skreeupienk
• prettig > dolprettig
• raak > doodraak (‘n hou doodraak slaan)
• reg > doodreg (korrektheid); loodreg (reguit)
• regop > kiertsregop; kersregop; penregop
• reguit > reëlreguit; pylreguit; penreguit
• rond > koeëlrond
• rooi > bloedrooi; skarlankenrooi; tamatierooi
• rou > bloedrou (vleis)
• rustig > doodrustig
• ryk > skatryk
• ryp > papryp; doodryp (vrugte)
• saai > doodsaai (vervelend)
• sag > fluweelsag; satynsag; murgsag
• seker > doodseker
• siek > hondsiek; doodsiek
• simpel > doodsimpel
• skaam > rooiskaam; doodskaam
• skeef > windskeef
• skelm > jakkalsskelm
• skerp > vlymskerp
• skoon > silwerskoon (higiëne); beeldskoon en wonderskoon (besonderlik mooi)
• skraal > rietskraal
• sku > skilpadsku
• slap > papslap
• slim > vrekslim
• snaaks > skreeusnaaks
• snel > blitssnel; pylsnel (beide beteken baie vinnig)
• soet > suikersoet; stroopsoet (so soet soos stroop of gehoorsaam)
• sout > pekelsout
• stadig > doodstadig
• stil > tjoepstil; doodstil; botstil; muisstil
• styf > stokstyf
• suinig > vreksuinig
• suiwer > kristalsuiwer
• suur > asynsuur
• swaar > loodswaar
• swak > doodswak; kuikenswak
• swart > pikswart; gitswart; pikgitswart
• taai > rateltaai
• tevrede > doodtevrede
• toe > bot-toe; pot-toe
• vaal > asvaal
• vars > kraakvars; neutvars; oondvars
• vas > bankvas; rotsvas
• veilig > doodveilig
• verbaas > stomverbaas
• vererg > doodvererg
• verleë > doodverleë
• verlief > smoorverlief; dolverlief
• verlig > helderverlig
• verskrik > doodverskrik
• verveeld > doodverveeld
• vervelend > doodvervelend
• vervelig > doodvervelig
• vet > spekvet; blinkvet; moddervet
• vies > doodvies
• vinnig > blitsvinnig
• vol > stampvol; propvol
• vreemd > wildvreemd
• vriendelik > katvreindelik; doodvriendelik
• vrot > papvrot
• vry > skotvry; voëlvry; tolvry
• vuil > moddervuil
• wakker > nugter wakker; wawyd wakker
• warm > vuurwarm; helwarm; snikwarm
• weinig > bloedweinig
• wit > spierwit; melkwit; lankenwit
• wyd > wawyd